Nagrań dokonano w najsłynniejszym jazzowym roku 1959. Już sam ten fakt sprawia, że „Ella Fitzgerald Sings The George And Ira Gershwin Song Book” jest zupełnie wyjątkowym wydawnictwem. Wyjątkowy moment w historii amerykańskiej kultury dał światu między innymi „Kind Of Blue” Milesa Davisa, „Time Out” Dave’a Brubecka, „Mingus Ah Um” Charlesa Mingusa, i „Giant Steps” Johna Coltrane’a. Jakby komuś nie wystarczyło dowodów, to zależnie od muzycznego gustu może jeszcze do półki 1959 dorzucić „The Shape Of Jazz To Come” Ornette Colemana, „Portrait In Jazz” Billa Evansa, czy coś w nieco innym stylu – jak choćby debiut Howlin Wolfa, garść hitów Elvisa Presleya, początki białego rocka w wykonaniu Billa Halleya, świetne albumy The Kingston Trio, czy Franka Sinatry – co komu pasuje.

To w zasadzie nie powinno się udać. Żaden producent nie powinien pozwolić na taką sesję. Od razu zaplanowano obszerny materiał, a pierwsze wydanie składało się z 5 płyt analogowych, co znacznie podniosło cenę i z pewnością ograniczyło krąg potencjalnych nabywców. Dziś również takie wydawnictwa sprzedają się znacznie gorzej, niż pojedyncze albumy.

Niemal dwa lata wcześniej Ella Fitzgerald i Louis Armstrong nagrali razem „Porgy And Bess” – album zawierający muzykę George’a i Iry Gershwinów z opery pod tym samym tytułem. Ten album, który był sporym sukcesem, również ukazał się w 1959 roku, w czasie nagrywania „Ella Fitzgerald Sings The George And Ira Gershwin Song Book”. W związku z tym, oraz planowanym wydaniem nagrań z Nelsonem Riddle już za kilka miesięcy, na sesjach muzycy nie zajmowali się w ogóle repertuarem z „Porgy And Bess”, w związku z czym na płytach zabrakło „Summertime”, „It Ain't Necessarily So” i „I Got Plenty O' Nuttin'” – przebojowych melodii znanych wszystkim, których popularność wspierała kinowa wersja „Porgy And Bess” w reżyserii Otto Premingera w gwiazdorskiej obsadzie z Sidneyem Poitierem i Dorothy Dandridge w tytułowych rolach, która miała swoją premierę również w magicznym 1959 roku.

W dodatku za specjalistę od aranżowania Gershwinów uchodził wtedy Russell Garcia, odpowiedzialny zarówno za album Elli Fitzgerald z Louisem Armstrongiem, jak i nieco wcześniejszą, również doskonałą wersję z Melem Torme i Francis Faye.

Wbrew niemal wszystkiemu Norman Granz postanowił powierzyć misję przygotowania monumentalnej antologii piosenek George’a i Iry Gershwinów Nelsonowi Riddle, znanemu w branży aranżerowi i liderowi orkiestry towarzyszącej w studiu wielu znanym wokalistom i wokalistkom, który wtedy miał już na swoim koncie współpracę z Nat King Colem i Frankiem Sinatrą. Wyszło genialnie. Dziś muzyka z „Ella Fitzgerald Sings The George And Ira Gershwin Song Book” uważana jest za ważny element amerykańskiej kultury.

Ella Fitzgerald i Nelson Riddle kontynuowali później współpracę nagrywając razem kolejne songbooki Jerome’owi Kernowi i Johnny’emu Mercerowi. Te albumy choć świetne, nie powtórzyły sukcesu „Ella Fitzgerald Sings The George And Ira Gershwin Song Book”.

W nagraniach uczestniczył sam Ira Gershwin (George Gershwin zmarł wiele lat wcześniej), który powiedział w jednym z wywiadów, że nie zdawał sobie sprawy jak piękne piosenki udało mu się stworzyć dopóki nie usłyszał ich w wykonaniu Elli Fitzgerald, która była wtedy z pewnością u szczytu swoich wokalnych możliwości.

Często myślę, że być może lepiej wypadłaby wtedy w tym materiale w towarzystwie jazzowego combo prowadzonego na przykład przez Oscara Petersona, z którym miała później nagrać całe mnóstwo muzyki.

Aranżom i sposobie prowadzenia orkiestry przez Nelsona Riddle trudno jednak cokolwiek zarzucić. Stworzył genialną przestrzeń dla wokalistki a wiele jego aranżacji używanych jest do dzisiaj. Nakładające się na siebie i starannie rozplanowane warstwy skrzypiec nie zawsze pasują do improwizowanych partii wokalnych – czego przykładem jest najczęściej cytowany dziś fragment tego obszernego wydawnictwa – „I Got Rhythm”, jednak całość wypada zdumiewająco dobrze. Ja ciągle wolę Ellę Fitzgerald w bardziej jazzowym otoczeniu. Nie zaliczam się z pewnością do wielbicieli orkiestrowych produkcji, jednak w nagraniach z „Ella Fitzgerald Sings The George And Ira Gershwin Song Book” jest jakaś szczególna magia sprawiająca, że często do nich wracam, poszukując wzorcowych wykonań wielu piosenek George’a i Iry Gershwin. Być może to magia 1959 roku, kiedy wszystko się udawało, a może geniusz Elli Fitzgerald albo chirurgiczna dokładność Nelsona Riddle? Z całą pewnością geniusz Normana Granza, który odważył się na taki projekt i po raz kolejny pokazał światu, że coś co udać się nie powinno, jemu udaje się znakomicie.

Album „Ella Fitzgerald Sings The George And Ira Gershwin Song Book” to pozycja absolutnie obowiązkowa, dziś dostępna z wieloma alternatywnymi nagraniami i oferująca zdumiewającą, jak na 1959 rok jakość techniczną niełatwych do zrealizowania orkiestrowych nagrań.

RadioJAZZ.FM poleca!
Rafał Garszczyński
Rafal[malpa]radiojazz.fm

CD1:

1. Ambulatory Suite - Promenade (Walking The Dog) - March Of The Swiss Soldiers - Fidgety Feet – Nelson Riddle Orchestra
2. The Preludes - Nelson Riddle & Orchestra
3. Sam And Delilah
4. But Not For Me
5. My One And Only
6. Let's Call The Whole Thing Off
7. (I've Got) Beginner's Luck
8. Oh, Lady Be Good!
9. Nice Work If You Can Get It
10. Things Are Looking Up
11. Just Another Rhumba
12. How Long Has This Been Going On?
13. 'S Wonderful
14. The Man I Love
15. That Certain Feeling
16. By Strauss
17. Someone To Watch Over Me
18. The Real American Folk Song (Is A Rag)

CD2:

1. Who Cares?
2. Looking For A Boy
3. They All Laughed
4. My Cousin In Milwaukee
5. Somebody From Somewhere
6. A Foggy Day
7. Clap Yo' Hands
8. For You, For Me, For Evermore
9. Stiff Upper Lip
10. Boy Wanted
11. Strike Up The Band
12. Soon
13. I've Got A Crush On You
14. Bidin' My Time
15. Aren't You Kind Of Glad We Did?
16. Of Thee I Sing
17. The Half Of It, Dearie Blues
18. I Was Doing All Right
19. He Love And She Loves
20. Love Is Sweeping The Country
21. Treat Me Rough

CD3:

1. Love Is Here To Stay
2. Slap That Bass
3. Isn't It A Pity?
4. Shall We Dance?
5. Love Walked In
6. You've Got What Gets Me
7. They Can't Take That Away From Me
8. Embraceable You
9. I Can't Be Bothered Now
10. Boy! What Love Has Done To Me!
11. Fascinating Rhythm
12. Funny Face
13. Lorelei (Remake)
14. Oh, So Nice!
15. Let's Kiss And Make Up
16. I Got Rhythm

CD4:

1. Somebody Loves Me
2. Cheerful Little Earful
3. But Not For Me (45 RPM Take)
4. Lorelei (Alternative Take)
5. Love Is Here To Stay (Partial Alternate Take)
6. Oh, Lady Be Good! (Alternative Take)
7. Oh, Lady Be Good! (Alternative Take)
8. Oh, Lady Be Good! (Alternative Take)
9. But Not For Me (Mono Mix)
10. Fascinating Rhythm (Mono Mix)
11. They All Laughed (Mono Mix)
12. The Man I Love (Mono Mix)
13. Nice Work If You Can Get It (Mono Mix)
14. Clap Yo' Hands (Mono Mix)
15. Let's Call The Whole Thing Off (Mono Mix)
16. I Was Doing All Right (Mono Mix)
17. He Loves And She Loves (Mono Mix)
18. (I've Got) Beginner's Luck (Mono Mix)

Ella Fitzgerald – Ella Fitzgerald Sings The George And Ira Gershwin Song Book

Format: 4CD, Wytwórnia: Verve / Polygram, Numer: 731453975927

Ella Fitzgerald – voc, Nelson Riddle Orchestra