! Mistrzowie Polskiego Jazzu

Mistrzowie Polskiego Jazzu vol. 3 – SBB

Obrazek tytułowy

SBB to tak dobry i tak rewolucyjny, że pojawia się od dziesięcioleci w przeróżnych zestawieniach branżowych. Każdy chce mieć SBB u siebie. Zespół bywa zaliczany do liderów europejskiego rocka progresywnego, czasem jest, zdecydowanie słusznie tytułowany jednym z najważniejszych, albo nawet najważniejszym zespołem rockowym w Polsce. Fani blues-rocka uważają zespół za swój, niektóre zapisy koncertów zawierają wiele brzmieniowych eksperymentów zbliżających formację do awangardy i muzyki eksperymentalnej, inne miewają charakter muzycznych happeningów.

Grupę SBB zdecydowanie można również zaliczyć do nurtu jazz-rocka, w sumie dość słabo w Polsce lat siedemdziesiątych, kiedy cały jazzowy świat grał ostro i elektrycznie, reprezentowanego. Jednak SBB to klasa światowa i nawet jeśli muzycy należą do tych jazz-rockowców, którzy od rocka przeszli do nieco luźniejszych form muzyki mocniej opartej na partiach improwizowanych, to i tak należą do jazz-rocka bez wątpienia, co potwierdzali nie tylko doskonałymi nagraniami koncertowymi już w latach siedemdziesiątych, ale też wieloma późniejszymi występami, kiedy jazz-rock nie był już na topie.

Dobra muzyka jednak zawsze pozostaje zwyczajnie dobrą muzyką, niezależnie od tego, jaką etykietę gatunkową zechcemy przydzielić konkretnym wykonawcom. W pewnym momencie w latach siedemdziesiątych często na tych samych festiwalach spotykały się grupy rockowców grających jazz prowadzone przez Carlosa Santanę, czy Jeffa Becka i muzyków jazzowych grających rocka – Milesa Davisa, Herbiego Hancocka, Billy'ego Cobhama, czy Johna McLauglina. Nikt nie zastanawiał się z którego obozu przyszli, liczyła się i dalej liczy się muzyka. Dlatego dla mnie SBB to zespół jazz-rockowy i jako taki zasługuje na miano Mistrza Polskiego Jazzu.

Zespół powstał w 1971 roku, a jego nazwa – SBB bywała na przestrzeni lat rozwijana do słów Silesian Blues Band, Szukaj Burz Buduj, lub Search Break Build. Ta pierwsza wynika z pochodzenia założyciela grupy – Józefa Skrzeka. Pozostałe oznaczają – tak ja to sobie zawsze tłumaczyłem, burzenie podziałów gatunkowych i budowanie nowej jakości za pomocą eksperymentów. Niektóre źródła podają nawet wcześniejszą datę powstania zespołu ustalając jego początki na 1969 rok. W pierwszym składzie oprócz Skrzeka grającego na basie i później częściej na instrumentach klawiszowych, grali również mianowany już do naszego grona Mistrzów Apostolis Anthimos, perkusista Jerzy Piotrowski i przez chwilę grający na harmonijce Ireneusz Dudek.

Zanim zespół na dobre rozwinął skrzydła, jeszcze w tym samym 1971 roku muzycy dołączyli do będącego wtedy u szczytu swojej popularności Czesława Niemena (również już mianowanego Mistrza Polskiego Jazzu). W ten sposób z muzyków SBB, Czesława Niemena i niezwykle kreatywnych i skłonnych do eksperymentów Helmuta Nadolskiego i już mianowanego Mistrza Andrzeja Przybielskiego powstała Grupa Niemen.

Zespół w takiej konfiguracji działał do 1973 roku i nagrał sporo materiału, znanego dziś jako „Marionetki”, „Strange Is This World” i „Ode To Venus”. W 1972 roku muzycy wystąpili na Jazz Jamboree grając program poświęcony muzyce Krzysztofa Komedy, który po latach ukazał się na płycie „Kattorna / Pamflet Na Ludzkość” Czesława Niemena. W tej grupie Józef Skrzek grywał też na elektrycznych skrzypcach, które były dość popularnym w jazz-rockowym świecie instrumentem.

Kiedy rozchodzą się drogi SBB i Niemena w 1973 roku, zespół rozpoczyna własną karierę, czerpiąc doskonałe wzorce do pierwszych nagrań z bluesowego stylu zespołu Cream i grup Billy'ego Cobhama. Wyróżnikiem SBB staje się jednak połączenie gitary Apostolisa z fortepianem i wczesnymi instrumentami elektronicznymi Józefa Skrzeka.

Skład zespołu bywa uzupełniany przez dodatkowych muzyków. Krótko po rozstaniu się SBB z Niemenem w składzie pojawiał się rozpoczynający wtedy swój własny projekt, jeden z najciekawszych europejskich skrzypków rockowych Jan Błędowski. Gościł w SBB na krótko, bowiem szybko okazało się, że jego własny Krzak stanowi naturalną konkurencję dla grupy Skrzeka.

Pierwszą płytą nagraną i wydaną przez SBB jest album koncertowy „SBB” zarejestrowany w warszawskiej Stodole w kwietniu 1974 roku. Nagrania koncertowe miały stać się najważniejszą częścią dyskografii zespołu zarówno w okresie jego najbardziej intensywnej działalności w latach siedemdziesiątych, jak i później. Do dziś ukazują się zarówno nowe wartościowe nagrania z tego okresu, jak i kolejne tworzone w tych momentach, kiedy zespół, działający dziś w oryginalnym składzie spotyka się na kolejnych trasach i przy różnego rodzaju jubileuszowych okazjach.

Pierwszym studyjnym nagraniem zespołu jest album „Nowy Horyzont” z 1975 roku. Zespół SBB w latach siedemdziesiątych nagrywał dużo, a każdy kolejny album sprzedawał się w olbrzymich nakładach. Dla Polskich Nagrań grupa była gwarantem wydawniczego sukcesu.

Jednak SBB to przede wszystkim niezwykle udane koncerty, na których muzycy mogli tworzyć dłuższe muzyczne formy i eksperymentować z brzmieniem. Bogata koncertowa dyskografia zespołu obejmuje dziś ponad 40 albumów, wśród których trudno znaleźć nagrania, które nie są warte uwagi. Długie trasy koncertowe, obejmujące w drugiej połowie lat siedemdziesiątych nie tylko koncerty w Polsce, ale również niezliczone okazje do koncertowania i nagrywania płyt w większości krajów Europy Wschodniej, ale też, co oczywiście przyczyniało się do sukcesu finansowego zespołu i pomagało w pozyskiwaniu nowoczesnych instrumentów elektronicznych, w Niemczech Zachodnich, Szwajcarii, Austrii i innych miejscach, które wtedy nazywaliśmy ogólnie Zachodem.

Napięty harmonogram koncertowy oznaczał sukces, ale też skutkował zmęczeniem i nieuchronnie prowadził do konfliktów wewnątrz zespołu. Przypuszczalnie właśnie w wyniku zmęczenia zespół po raz pierwsze zawiesił działalność w 1981 roku po nagraniu doskonałego albumu studyjnego „Memento z banalnym tryptykiem” zawierającego utwór tytułowy, który okazał się nie tylko wtedy ostatnim nagraniem zespołu, ale też był jednym z pierwszych kompozycji członków grupy, którą stworzyli i grali od samego początku istnienia zespołu.

Zespół nie działał niemal przez dekadę, a pierwsza oficjalna reaktywacja nastąpiła w 1991 roku i od tego czasu zespół działa z przerwami do dziś nagrywając nowe płyty studyjne i koncertowe, a także wydając kolejne albumy z obszernego archiwum nagrań koncertowych i rejestracji radiowych.

SBB to od zawsze Józef Skrzek, Apostolis Anthimos i Jerzy Piotrowski. Na przestrzeni 50 lat w zespole pojawiali się również inni muzycy. Piotrowskiego na przełomie wieków zastępowali czasowo inni perkusiści – Paul Wertico, Gabor Nemeth i Mirosław Muzykant, w końcówce lat siedemdziesiątych drugim gitarzystą zespołu był Sławomir Piwowar. SBB grał i nagrywał z Donem Cherry, Tomaszem Stańko, Tomaszem Szukalskim, Michałem Urbaniakiem, Stanisławem Sojką i wieloma innymi muzykami.

Dyskografia SBB to z pewnością nie jest zamknięty rozdział historii polskiej muzyki jazzowej i rockowej. Nie ma wątpliwości, że fani dostaną jeszcze sporo prezentów do swoich kolekcji zarówno w postaci premier nagrań archiwalnych, jak i prawdopodobnie nowych nagrań zespołu. Najnowsza płyta SBB zawiera nagrania zrealizowane jesienią 2020 roku wspólnie z orkiestrą NOSPR (album „Z miłości jestem”). Ten album jest pandemiczną rejestracją live koncertu, który odbył się bez udziału publiczności. Świętowanie 50 lecia zespołu w oryginalnym składzie uznać zatem należy za rozpoczęte.

.......................................................................................................................

Felieton jest częścią projektu PolishJAZZ: Mistrzowie Polskiego Jazzu – 100 audycji w RadioJAZZ.FM, realizowanego przez Fundację Popularyzacji Muzyki Jazzowej EuroJAZZ. Audycje Rafała Garszczyńskiego poświęcone Mistrzom Polskiego Jazzu będą emitowane od poniedziałku do piątku o godz. 14.45 w RadioJAZZ.FM. Link: www.radiojazz.fm/player

Audycje Mistrzowie Polskiego Jazzu: SBB będą emitowane w dniach 03.05-07.05.2021 imit i mkidn.jpg

Tagi w artykule:

Powiązane artykuły

polecane

newsletter

Strona JazzPRESS wykorzystuje pliki cookies. Jeżeli nie wyrażasz zgody na wykorzystywanie plików cookies, możesz w każdej chwili zablokować je, korzystając z ustawień swojej przeglądarki internetowej.

Polityka cookies i klauzula informacyjna RODO