Da Capo Press, 2020
Philip Clark to postać znacząca w świecie jazzowej żurnalistyki. Jego teksty publikowane były w takich tytułach, jak The Wire, Gramophone, Mojo, Jazzwise, Spectator, Guardian, Financial Times (trzy ostatnie, choć kojarzone z zupełnie inną, „przyziemną” tematyką, prowadzą znaczące sekcje poświęcone kulturze). W roku 2003 Philip Clark przygotowując materiał dla The Jazz Review, towarzyszył Dave’owi Brubeckowi w jego tournée po Wielkiej Brytanii. Clark nie znalazł się tam przypadkiem. Jeszcze jako student konserwatorium nawiązał – w roku 1992 – kontakt z Brubeckiem i stale z nim korespondował. Dziesięć dni spędzonych z artystą i towarzyszącymi mu osobami w luksusowym autokarze w trakcie podróży pomiędzy miejscami kolejnych występów dało Clarkowi możliwość – jak sam przyznaje – skompletowania materiału daleko przekraczającego potrzeby tekstu, jaki u niego zamówiono. Napisanie książki stawało się więc oczywistym wyjściem dla zagospodarowania pozyskanych informacji.
Autobusowe rozmowy nie były oczywiście jedynym źródłem dla Philipa Clarka. Wydanie biografii poprzedziły kolejne lata kwerendy, rozmowy z bliskimi i współpracownikami Dave’a Brubecka, a także kolejne spotkania z samym artystą. Całość ujrzała światło dzienne dopiero na początku tego roku i – w pozytywnym znaczeniu – zaskoczyła niczym najlepsze albumy samego Brubecka. Ot, chociażby faktem, że Philip Clark całkowicie dał sobie spokój z chronologicznym trybem opowieści. Datę i miejsce urodzenia swojego bohatera wspomina Clark dopiero w połowie ósmego rozdziału. Książka rozpoczyna się od pierwszego spotkania z głównym bohaterem, a dziesiątka rozdziałów wywodzi narrację z kolejnych rozmów, jakie miały miejsce.
Można się w trakcie lektury wielokrotnie przekonać, że Philip Clark lubi nieszablonowe rozwiązania. Choćby takie, jak nadanie poszczególnym rozdziałom tytułów zapożyczonych z klasycznych dzieł literatury amerykańskiej, uzupełnionych w każdym przypadku mottem wziętym z przywołanych książek. Te literackie zabawy i niestandardowy sposób opowiadania stanowią niewątpliwą, dodatkową zaletę publikacji, obok tej podstawowej, jaką jest dokładne prześwietlenie kariery Dave’a Brubecka. Bowiem właśnie na artystycznym aspekcie jego życia skupia się Clark. Zresztą Brubeck, żonaty z tą samą kobietą przez sześć dekad, unikający skandali, nie dał raczej przyczynków do pisania o nim w tonie taniej sensacji.
Mocno zagłębia się natomiast biograf w twórczość Brubecka, nie brakuje więc w książce sensacji muzycznych, jak choćby dokładnie opisanych kulis słynnej sesji nagraniowej albumu Time Out, ze szczególnym uwzględnieniem prac nad późniejszym jazzowym „przebojem” Take Five, który jak się okazuje, powstawał w wielkich męczarniach. Inną ciekawostką jest opis negocjacji z Columbia Records w sprawie wydana rzeczonego albumu. Wszystko to, co dziś poczytywane jest za odkrywcze i wybitne w Time Out, przez dział marketingu wytwórni uznane zostało za „obciążenie”, a konkluzją było zalecenie, by wydanie płyty zarzucić. Z kolei rodzimi czytelnicy znajdą w książce obszerne fragmenty poświęcone wspominanej do dziś pierwszej wizycie Dave’a Brubecka w Polsce.
Clark nie zapomina całkowicie o Brubecku jako osobie, mocno akcentując chociażby twardy sprzeciw artysty wobec rasizmu, akcentowany przez całe życie, niejednokrotnie przekładający się na konkretne finansowe straty. Kapitalna książka. Znakomita. Czterysta pięćdziesiąt stron (z niewielkim okładem) kipi wręcz od informacji. Wprawdzie publikacja Clarka nie zawsze jest łatwa w lekturze, bowiem autor – wykształcony muzyk – niejednokrotnie ucieka w fachowe analizy kompozycji Brubecka, ale z pewnością warto podjąć ten trud. Dave Brubeck: A Life in Timepo prostu trzeba przeczytać. Bravo! Clark!
Autor: Krzysztof Komorek*
