Charakter i format stylistyczno-gatunkowy festiwalu jaZZ i okolice definiuje już sama jego nazwa. Na przestrzeni dekad jazz bywał inspiracją, a jednocześnie ważnym składnikiem wielu rozwijających się muzycznych nurtów. Czasem daleko jest im do jazzu, ale jego ślady i nawiązania bywają silne i oczywiste. Dobrym przykładem miejsca, które stało się artystyczną areną ścierania się tych kierunków, jest właśnie katowicki festiwal jaZZ i okolice. Podczas poszukiwania otwartych na nowości miejsc na mapie festiwalowej jazzowej Polski trafiliśmy tym razem do Katowic.
mat. prasowe
Ważnym wyróżnikiem festiwalu jest termin „improwizacja” we wszystkich jego odmianach i odcieniach. Organizatorzy od samego początku stawiali na innowacyjność, swobodę, otwartość na różnorodne formy improwizacji, a przede wszystkim na artystów łączących w swojej muzyce wszystkie te cechy i odmiany muzycznej kreacji.
mat. prasowe
Początki festiwalu sięgają roku 2002. Jazz zagościł wówczas w Górnośląskim Centrum Kultury w Katowicach jako zupełnie nowy pomysł na cykl muzycznych wydarzeń, które mogłyby być realizowane w Jazz Klubie Hipnoza. Pomysł się sprawdził – festiwal wypełnił sporą niszę w ofercie miejskich wydarzeń kulturalnych.
„W Katowicach nie działo się wtedy zbyt wiele – wspomina Andrzej Kalinowski, twórca festiwalu – ale jazzu było tu jak kot napłakał”.
I to w tym nieprzyjaznym klimacie doszło do pierwszego, historycznego koncertu wrocławskiej grupy Robotobibok. Następnie zaczęli się pojawiać goście z zagranicy: saksofonista Ellery Eskelin, akordeonistka Andrea Parkins i perkusista Jim Black. Machina ruszyła…
mat. prasowe
W roku 2007 festiwal był już poważnym wydarzeniem, zmieniła się również jego nazwa: Festiwal Muzyki Improwizowanej jaZZ i okolice. W tej szczególnej inauguracyjnej edycji wystąpili m.in.: Ravi Coltrane, Geri Allen i Dave Douglas. W kolejnych latach także nie brakowało gwiazd jazzu z najwyższej światowej półki: Oregon i Bill Frisell (2008), John Scofield (2010), Ralph Allesi (2014) i Omar Sosa (2015). Bywały edycje prawie w całości poświęcone muzyce polskiej, ale były i takie, w których programach liczba światowych gwiazd była zdumiewająca.
mat. prasowe
W roku 2008 festiwal rozszerzył koncertową formułę o działania warsztatowe. Tamtego roku odbyły się one w katowickiej Akademii Muzycznej. Mimo pokładanych nadziei nie udało się tych działań kontynuować przez dłuższy okres. Pozostały jednak wspomnienia o ich uczestnikach, dziś uznanych gwiazdach polskiego jazzu (np. Maciej Obara).
Niestety pandemia z lat 2019-2021 wykluczyła definitywnie katowicki festiwal z jazzowego kalendarza festiwalowego. Działania czynione na rzecz reaktywacji Festiwalu Muzyki Improwizowanej jaZZ i okolice w roku 2023 już jednak się rozpoczęły. Czy dadzą mu nowe tchnienie? Czy może spowodują zupełne ostateczne zawieszenie działalności? Czas pokaże…
Autor: Andrzej Winiszewski
Felieton powstał jako część projektu Jazzowa Mapa Polski realizowanego przez Fundację EuroJAZZ. W ramach projektu powstają także audycje i wywiady w RadioJAZZ.FM
Przesłuchaj wszystkie podcasty z projektu: LINK
Rozmowa Piotra Wickowskiego z Andrzejem Kalinowskim:
Podcast z audycji Andrzeja Winiszewskiego:
