Autor: Rafał Garszczyński
Album był w chwili swojej premiery, w 1969 roku podsumowaniem 15 lat działalności artystycznej Jerzego Miliana. Powstał również zaledwie kilka miesięcy po śmierci Krzysztofa Komedy, z którym związane były początki muzycznej kariery lidera. Nieprzypadkowo płytę otwiera wspólna kompozycja Jerzego Miliana i Krzysztofa Komedy. Do dzięki Komedzie Milian porzucił fortepian i zajął się wibrafonem, choć o dostęp do tego instrumentu nie było w początkach działalności zespołu Komedy łatwo.
Porównanie nagrania „Memory Of Bach” zarejestrowanego przez Jerzego Miliana, Jacka Bednarka i Grzegorza Gierłowskiego w 1969 roku z tym znanym z archiwalnej rejestracji koncertowej z pierwszego jazzowego festiwalu w Sopocie doskonale definiuje artystyczny rozwój talentu lidera. Muzyka zespołu Komedy w 1956 roku była w Polsce jazzową awangardą. Od tego czasu, do nagrania albumu „Bazaar” minęło sporo czasu, doświadczenie muzyczne, podróże zagraniczne, szerszy dostęp do zagranicznych nagrań, współpraca z Bogusławem Schaefferem, orkiestrą Gustawa Broma, jazzowe i symfoniczne nagrania w Belgii i opracowania muzyki baletowej zmieniły Jerzego Miliana z początkującego wibrafonisty w wirtuoza uznawanego w Europie, wielokrotnie nagradzanego kompozytora muzyki awangardowej i klasycznej, a także lidera własnego zespołu.
Trio Jerzego Miliana, działające od 1966 roku uzupełnione zostało o muzyków zespołu Novi Singers – Ewę Wanat i Janusza Mycha, stworzyło z kompozycji lidera tytułowy muzyczny bazar. W efekcie powstała wielobarwna, zaskakująca i intrygująca materia muzyczna, będąca jedynym znanym nagraniem tria Miliana. Jego powstanie, jak sam lider przyznawał, inspirowane było nagraniami zespołu Victora Feldmana („The Arrival Of Victor Feldman”), który jako jeden z pierwszych zaproponował jazzowe trio z wibrafonem bez fortepianu w roli instrumentu harmonicznego.
Większość kompozycji, które zostały zarejestrowane na płycie „Bazaar” to rodzaj kompozytorskiego recyclingu, przerobienia, skrócenia, przearanżowania i wymyślenia na nowo tematów, które wcześniej pojawiały się w kompozytorskim katalogu Jerzego Miliana. Wspomniany już „Memory Of Bach” Milian napisał wspólnie z Komeda krótko przed występem w Sopocie w 1956 roku. „My Favourite Band” został napisany dla belgijskiej orkiestry radiowej. Pierwotna rozbudowana, choć krótka aranżacja powstała z myślą o wielu instrumentach.
„Tempus Jazz ‘67” jest fragmentem zaczerpniętym z kompozycji napisanej do baletu Conrada Drzewieckiego, a „Szkice Ludowe”, oparte na motywach opracowanych przez Oskara Kolberga – badacza polskiej muzyki ludowej – to fragment większej formy, również stworzonej przez Miliana dla belgijskiego radia.
Na „Bazaar”, jak na każdym dobrym bazarze, znajdziecie wszystko – błyskotliwie dynamiczne solówki lidera w „Serial Rag”, fantastyczne popisy dziś nieco zapomnianego, choć w latach sześćdziesiątych uznanego za jednego z najlepszych polskich kontrabasistów Jacka Bednarka, fantastyczną wokalną improwizację Ewy Wanat w „Tempus Jazz ‘67”, nutę orientalną w „Bazarze w Aszchabadzie” i wspomnienie niedawno zmarłego Komedy w postaci niemal dosłownego cytatu z jego wspólnych nagrań z liderem w postaci otwarcia „Memory Of Bach”.
Być może polityka zdecydowała, że Polskie Nagrania w połowie lat siedemdziesiątych wycofały album z katalogu serii Polish Jazz. Po latach muzycznie ciągle aktualny album został wznowiony w wersji cyfrowej i dziś jest dostępny bez większych problemów. Kolekcjonerów zainteresuje fantastycznie wyglądająca reedycja wydana przez GAD Records na genialnie wyglądającym czerwonym winylu. Równie dobre są współcześnie remasterowane wersje cyfrowe. Niezależnie od wydania – od niezwykle cenionego przez kolekcjonerów pierwszego tłoczenia po wydania współczesne, „Bazaar” to jedna z najciekawszych polskich płyt końcówki lat sześćdziesiątych.
RadioJAZZ.FM poleca! Rafał Garszczyński Rafal[malpa]radiojazz.fm
- Memory Of Bach
- My Favourite Band
- Rewelacyjny Luciano
- Szkice Ludowe
- Tempus Jazz '67
- Bazar W Aszchabadzie
- Serial Rag
- Valse Ex Cathedra
Jerzy Milian Trio Bazaar Format: CD Wytwórnia: Polskie Nagrania / Warner Numer: 0190295843618
Jerzy Milian – vib, marimba, Jacek Bednarek – b, Grzegorz Gierłowski – dr, Ewa Wanat – voc (2, 5, 6), Janusz Mych – fl (5).