News

Cykl - Fortepian w Kościele

Obrazek tytułowy

22 lipca koncertem Włodzimierza Nahornego rozpocznie się w Gdańsku cykl akustycznych koncertów fortepianowych z udziałem czołowych polskich muzyków jazzowych (FORTEPIAN w KOŚCIELE). Włodzimierz Nahorny (22 lipca), Piotr Wyleżoł (5 sierpnia), Adam Makowicz & Krzysztof Medyna (19 sierpnia), Andrzej Jagodziński (2 września), Kamil Piotrowicz (16 września), Leszek Kułakowski (30 września) na prośbę Stowarzyszenia Muzyków Jazzowych zrzekli się swoich honorariów.

Celem przedsięwzięcia jest bowiem rozpropagowanie idei odbudowy zabytkowych organów Fryderyka Rudolfa Dalitza, które podobno dorównywały brzmieniem instrumentowi w oliwskiej Katedrze. Z drugiej strony chodzi o przypomnienie mieszkańcom i odwiedzającym Trójmiasto turystom, o istnieniu pięknego kościoła, którego urok i burzliwa historia nie ustępuje wielu bardziej znanym zabytkom Gdańska.

Koncerty będa odbywać się w Kościele Bożego Ciała w Gdańsku (ul. 3 maja 19A, obok Dworca PKS).

....................................................................

Bractwo Tysięcy Piszczałek to nieformalna grupa ludzi bardzo różnych profesji, którzy ubzdurali sobie przywrócenie do życia organów Friedricha Rudolfa Dalitza w Kościele Bożego Ciała w Gdańsku. Wszyscy są ludźmi czynu i dlatego nie czekając na oficjalną rejestrację Fundacji o tożsamej nazwie, co wymaga czasu, podjęli pierwsze kroki mające na celu rozpowszechnienie tej idei i zbiórkę pierwszych środków umożliwiających dalsze działania. Wszystko dzieje się lege artis dzięki pomocy dwóch wspierających tę ideę organizacji pozarządowych: Stowarzyszenia Turystycznego P.O R.T. w Gdańsku i Stowarzyszenia Muzyków Jazzowych w Sopocie, które póki co zarejestrowały w właściwych terytorialnie Urzędach Skarbowych celowe subkonta.

W listopadzie miał miejsce pierwsza impreza w powyższej intencji, w której wystąpili Józef Skrzek i Przemysław Rudź. Niebawem ruszy cała seria bardzo różnych koncertów akustycznych z udziałem pianistów, twórców muzyki elektronicznej, a także artystów uprawiających muzykę niecodzienną.

Organy Fryderyka Rudolfa Dalitza to wyjątkowe dzieło sztuki i cenny zabytek perła wśród europejskich instrumentów aerofonicznych. Zbudowano je w latach 1765-1767. Wypełniają one cały chór w prezbiterium i mierzą blisko dziewięć metrów szerokości i ponad siedem wysokości. Instrument składał się z siedmiu wież oraz dwunastu płaszczyzn piszczałkowych upakowanych w zachwycający, bogato zdobiony prospekt. Utrzymany jest on w jasnych szarościach, natomiast górne i dolne partie wież oraz ich podstawa lśnią złotymi ornamentami. Na bocznych wieżach stoją ogromne anioły ze trąbami, a nad wszystkim czuwa złote Oko Opatrzności.

Organy w 1912 roku zostały nieco przebudowane i w tym stanie dotrwały do 1943 roku, kiedy to zostały wywiezione w kierunku Bytowa, gdzie słuch o nich zaginął. Ostał nam się jedynie barokowy prospekt oraz niezbędne elementy konstrukcyjne, które dają nadzieję na to, by ten cenny instrument po latach milczenia znowu zagrał pełnym głosem, czarując słuchaczy niepowtarzalnym brzmieniem.

Kościół Bożego Ciała (Gdańsk, ul. ul. 3 maja 19A - d. Horst-Hoffmann-Wall i Promenade) to stojąca na uboczu kameralna świątynia, którą choć na przestrzeni wieków wielokrotnie niszczono i odbudowywano, to w czasie II Wojny Światowej straciła tylko witraże. To tutaj wygłoszono kazanie, które w czasach Reformacji zapoczątkowało w Gdańsku religijną rewoltę i dominację Luteran w mieście i okolicy.

Sam kościół (Heilig-Leichnam-Kirche) został wzniesiony w końcu XIV wieku na przedpolach ówczesnego miasta i był kaplicą przy szpitalu dla trędowatych. Niecały wiek później została ona przekształcona w regularną gotycką świątynię. W 1577 roku, po oblężeniu Gdańska przez króla Stefana Batorego, kościół odbudowano i stopniowo rozbudowywano, czego widomym efektem jest zróżnicowana bryła o dwóch różnych wieżach i nie często spotykanym planie w kształcie litery „T”. W 1707 roku przy kościele powstała unikatowa, plenerowa ambona ozdobiona figurami Apostołów i figurą pelikana karmiącego swą krwią pisklęta. Wewnątrz świątyni, do której przeniesiono te figury, znajduje się rokokowy ołtarz z odtworzonym obrazem „Ukrzyżowanie” Andrzeja Stecha. Tuż obok wisi i zachwyca jego zniszczony oryginał. W nawie głównej zachował się przepiękny prospekt organów, które w 1766 roku zbudował Friedrich Rudolf Dalitz. Jest on pozostałością po jednym z najlepszych zabytkowych instrumentów w tej części Europy. Na suficie, nad ołtarzem i organami, widnieje olbrzymi „Sąd Ostateczny” Krystiana F. Falkenberga, namalowany na płótnie w 1709 roku. W kościele znajduje się również kamienna chrzcielnica oraz bogato zdobiona ambona z XVII wieku, a nad głównym wejściem, które niegdyś było zupełnie gdzie indziej, zachowała się dolna kondygnacja dwupiętrowego chóru z końca XVII wieku. Stoją tam dzisiaj dużo młodsze, również nieczynne organy Wilhelma Sauera. Pod kościołem znajdują się, niedostępne dla zwiedzających, gotyckiej krypty, uważane za najlepiej zachowane na Pomorzu, w których, mimo licznych szabrów, ostały sięosiemnastowieczne trumny i mumia jednego z proboszczów.

Friedrich Rudolf Dalitz (1721-1806) działający w Gdańsku i na Pomorzu budowniczy organów. Uczeń i asystent słynnego gdańskiego organmistrza Andreasa Hildebrandta. Do jego najbardziej znanych dzieł należą organy: w Kościele Bożego Ciała w Gdańsku i kościele Św. Ducha w Toruniu oraz instrumenty w Koźlinach, Osicach, Różynach. Maczał również palce w przebudowie organów w kościele Mariackim i słynnych organów w Katedrze Oliwskiej, a także w Kościele św. Trójcy w Gdańsku. Dalitzowi przypisuje się również skonstruowanie pierwszej hybrydy, będącej połączeniem fortepianu, organów i kilku innych instrumentów, co później usiłował także zrobić słynny, niemiecki kompozytor, Ryszard Wagner.

www.1000piszczalek.eu Stowarzyszenie Muzyków Jazzowych – nr konta: 20 1090 1098 0000 0001 1078 2624

polecane

newsletter

Strona JazzPRESS wykorzystuje pliki cookies. Jeżeli nie wyrażasz zgody na wykorzystywanie plików cookies, możesz w każdej chwili zablokować je, korzystając z ustawień swojej przeglądarki internetowej.

Polityka cookies i klauzula informacyjna RODO